Do pięciu razy sztuka – filmy z motywem malarstwa

Filmy o artystach i ich dziełach to uczta dla oczu nie tylko dla miłośników sztuki. Poniżej przedstawiam listę pięciu filmów związanych z malarstwem, które różnią się tematyką i klimatem, jednak łączy je jedno – pokazują, jak ważna jest sztuka w życiu człowieka.

„Frida”

Twórczość Fridy Kahlo, meksykańskiej malarki żyjącej w XX wieku, jest obecnie powszechnie znana i doceniana. Jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, jak dramatyczny był życiorys tej artystki. Jej historię przybliża film „Frida” w reżyserii Julie Taymor. Życie Fridy, granej w filmie przez Salmę Hayek, wypełnione było cierpieniem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Tragiczne przeżycia stały się inspiracją dla jej obrazów, na których przedstawia głównie siebie, często w sposób surrealistyczny i brutalny. Twórcy filmu dużo uwagi poświęcają burzliwemu związkowi artystki z Diego Riverą, malarzem i działaczem ruchu komunistycznego, który miał ogromny wpływ na jej życie i twórczość. Warto wspomnieć o oryginalnej warstwie wizualnej filmu, w którym kadry często nawiązują do dzieł Fridy, a sztuka przeplata się z rzeczywistością.

„Portret kobiety w ogniu”

Ten film Céline Sciammy pokazuje losy miłości dwóch kobiet – malarki i jej modelki. Akcja rozgrywa się we Francji w XVIII wieku. Młoda artystka przybywa do pięknej posiadłości, by pod pretekstem dotrzymania towarzystwa arystokratce w tajemnicy malować jej portret, mający być prezentem dla jej przyszłego męża. Między kobietami niespodziewanie rodzi się silna więź, mimo że każda z nich stara się ukrywać swoje prawdziwe oblicze. Film sam w sobie jest dziełem sztuki – kadry niczym z obrazów i przejmująca muzyka potęgują emocje wywołane przez wzruszającą historię. Nie brakuje też nawiązania do literatury, mianowicie mitu o Orfeuszu i Eurydyce, który w tej historii nabiera nowego znaczenia. Wyjątkowości tego filmu nie da się w pełni opisać, trzeba go po prostu zobaczyć.

„Powidoki”

Ostatni film Andrzeja Wajdy przedstawia fragment życiorysu łódzkiego artysty – Władysława Strzemińskiego, znanego ze swojej twórczości awangardowej, teorii unizmu i koncepcji Sali Neoplastycznej. W filmie widzimy jego dorosłe życie i działalność nauczycielską w Łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych, której nadano jego imię). Strzemiński nie chce całkowicie podporządkować się narzucanej artystom w czasach PRL-u estetyce socrealizmu, przez co zostaje zwolniony z pracy i pozbawiony możliwości tworzenia. Uwielbiany przez swoich uczniów, niekonwencjonalny artysta ostatnie lata życia spędza w biedzie i wykluczeniu. Opowieść o niepokornym człowieku, którego wierność własnym ideałom doprowadziła do tragedii.

„Twój Vincent”

„Twój Vincent”, opowiadający historię holenderskiego artysty Vincenta van Gogha, powstał w technice malarskiej dzięki ponad stu profesjonalnym malarzom. Za scenariusz i reżyserię współodpowiedzialna jest Polka – Dorota Kobiela. Kadry inspirowane są obrazami van Gogha, a fabuła skupia się na 8 ostatnich latach jego życia, w których trakcie powstały jego największe dzieła, ale które były naznaczone ogromnym cierpieniem i szaleństwem. Artystę poznajemy za pośrednictwem jego listów pisanych do brata, Theo. „Twój Vincent” jest pierwszą w historii pełnometrażową animacją malarską, a w 2022 roku premierę będzie miał kolejny film tych samych twórców, również wykonany w technice malarskiej – ekranizacja „Chłopów” Władysława Reymonta.

„Złota dama”

Historia jednego z najbardziej znanych obrazów Gustava Klimta w hollywoodzkim klimacie. Oparty na faktach film przedstawia walkę Marii Altmann o odzyskanie z rąk austriackiego rządu ważnej rodzinnej pamiątki, jaką jest obraz „Złota Adela”. Jest to portret ciotki Marii, który został zrabowany rodzinie przez nazistowskie władze Austrii. Główna bohaterka wraca pamięcią do wydarzeń z czasów II wojny światowej, kiedy wraz z bliskimi musiała uciec z Wiednia i porzucić dotychczasowe dostatnie życie. Po latach mieszkająca w Stanach Zjednoczonych Maria z pomocą młodego prawnika rozpoczyna rozprawę sądową. Problem w tym, że obraz jest jednym z największych austriackich skarbów. „Złota dama”, mimo że porusza trudny temat wojny, jest filmem nadającym się do obejrzenia z całą rodziną i dostarcza wielu ciekawostek na temat losów jednego z najbardziej znanych dzieł secesyjnych.

Tekst: Zuzanna Miniszewska