Wspominamy tych, którzy odeszli w 2020 roku

Jeszcze wiruje Twoja płyta
Jeszcze się Tobą ekran pali
Pod zimnym światłem gwiazd
Jak ciężko żyć tym, co zostali… 

– M. Dutkiewicz

Święto Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny to szczególny czas, kiedy nasze myśli kierujemy w kierunku bliskich zmarłych, przyjaciół, czy tych, którzy zajmowali szczególne miejsce w naszym sercu. Pamiętamy również o zmarłych artystach, pisarzach, dziennikarzach, ludziach nauki, kultury i sztuki. Oto wspomnienie tych, których pożegnaliśmy w 2020 roku. 

Krzysztof Leski (09.01.1959 – 01.01.2020)

Początek nowego roku przyniósł tragiczną wiadomość o śmierci dziennikarza. Został on zamordowany we własnym mieszkaniu przez współlokatora. Do wydarzenia doszło w sylwestrową noc. Był reporterem i korespondentem Gazety Wyborczej, The Daily Telegraph i BBC World Service. Pracował również w Programie Trzeciego Radia i TVP, gdzie prowadził m.in. Wiadomości i Klub Dwójki. 

Romuald Lipko (03.04.1950 – 06.02.2020)

Wybitny muzyk, kompozytor i multiinstrumentalista. Założyciel zespołu Budka Suflera. Współpracował z wieloma gwiazdami polskiej sceny muzycznej. Tworzył i komponował m.in. dla Anny Jantar, Urszuli czy Zdzisławy Sośnickiej. Autor wielu niezapomnianych przebojów. Odszedł po ponad półrocznej walce z chorobą nowotworową. 

https://www.youtube.com/watch?v=kE87oI5rdew

Jerzy Gruza (04.04.1932 – 16.02.2020)

Reżyser i scenarzysta przedstawień, seriali, musicali i filmów „Dzięcioł” czy „Gulczas, a jak myślisz…”. Wyreżyserował m.in. „Czterdziestolatka”, „Wojnę domową” i „Tygrysy Europy”, w których to sam zagrał rolę drugoplanową. Był dyrektorem Teatru Muzycznego w Gdyni, na którego scenach wystawił wiele musicali m.in. „Skrzypka na dachu” i „Jesus Christ Superstar”.

https://www.youtube.com/watch?v=jHJHRW2mU4E

Paweł Królikowski (01.04.1961 – 27.02.2020)

Aktor filmowy, telewizyjny, dubbingowy i prezenter. Od 2018 roku pełnił funkcję prezesa Związku Artystów Scen Polskich. Zagrał w wielu polskich produkcjach, m.in. „Pitbullu” czy „Odwróconych”. Popularność i sympatię widzów przyniosła mu rola Kusego w serialu „Ranczo”. Był członkiem jury programu „Twoja twarz brzmi znajomo”.

Emil Karewicz (13.03.1923 – 18.03.2020)

Aktor filmowy, teatralny oraz radiowy. Zapadł w pamięć widzów rolami Brunnera w serialu „Stawka większa niż życie” czy Króla Władysława Jagiełły w „Krzyżakach”. Zagrał w ponad osiemdziesięciu filmach i serialach. W 2013 roku premierę miała autobiografia autora „Moje trzy po trzy”, a dwa lata później zakończył on karierę zawodową z powodów zdrowotnych.

https://www.youtube.com/watch?v=Mw-IjqfdfCc

Bohdan Gadomski (07.10.1949 – 24.03.2020)

Dziennikarz i publicysta. Pisał dla „Wprost”, „Tygodnika Kulturalnego” czy „Zwierciadła”. Specjalizował się w dziennikarstwie prasowym. Przez ponad 20 lat związany z „Angorą”. Był recenzentem muzycznym i częstym gościem programów w różnych stacjach telewizyjnych. Przez kilkanaście lat pełnił funkcję redaktora naczelnego w łódzkich rozgłośniach radiowych. 

Krzysztof Penderecki (23.11.1933 – 29.03.2020)

Profesor i rektor Akademii Muzycznej w Krakowie. Jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów i dyrygentów. „Egzorcysta”, „Lśnienie” czy „Katyń” to tylko niektóre z filmów, w których pojawiła się muzyka skomponowana przez kompozytora. Był honorowym prezesem Związku Kompozytorów Polskich. Nagradzany wieloma prestiżowymi nagrodami m.in. czterokrotnie Nagrodą Grammy czy Złotym Fryderykiem za całokształt twórczości.

Andrzej Adamiak (28.02.1960 – 08.04.2020)

Gitarzysta basowy, autor i kompozytor tekstów. W 1982 roku założył zespół „Rezerwat”. Był autorem większości materiału grupy. Współtwórca tekstu do „Zaopiekuj się mną” – jednego z najpopularniejszych utworów zespołu „Rezerwat”. Odszedł nagle w wieku 60 lat po komplikacji związanych z zapaleniem wyrostka robaczkowego. 

https://www.youtube.com/watch?v=MNal9j4jH84

Jerzy Łapiński (02.11.1940 – 13.05.2020)

Aktor teatralny i telewizyjny. W 1963 roku ukończył wydział aktorski PWSTiF w Łodzi. Związany najdłużej z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku. Występował w wielu serialach telewizyjnych, m.in. „Złotopolscy”, „Plebania” czy „Sława i chwała”. Był również aktorem dubbingowym. Swojego głosu użyczył postaci Korneliusza Knota w serii filmów o Harrym Potterze. 

Jerzy Pilch (10.08.1952 – 29.05.2020)

Pisarz, felietonista, publicysta, scenarzysta filmowy i dramaturg. Był związany z „Tygodnikiem Powszechnym”, na łamach którego się udzielał. W 2019 roku ukazał się zbiór jego felietonów „Widok z mojego boksu”, a rok później „60 felietonów najjadowitszych”. Autor blisko trzydziestu tytułów. Nagrodzony Literacką Nagrodą Nike za powieść „Pod Mocnym Aniołem”.

Andrzej Strzelecki (04.02.1952 – 17.07.2020)

Reżyser, aktor teatralny i filmowy, prezenter telewizyjny, scenarzysta i nauczyciel akademicki. W latach (2008-2016) pełnił funkcję rektora Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Zagrał w wielu spektaklach Teatru Telewizji. Przez wiele lat był związany z serialem „Klan”. Odszedł po długiej walce z chorobą nowotworową.

Jacek Czyż (19.07.1953 – 24.07.2020)

Aktor teatralny, filmowy i dubbingowy. Występował na deskach Teatru Narodowego i Teatru Komedia w Warszawie. Swojego głosu użyczył w ponad 200 filmach.  Największą popularność przyniosła mu rola dubbingowa postaci Tygryska w „Kubusiu Puchatku”. Po długiej walce z chorobą zmarł w wieku 67 lat.

https://www.youtube.com/watch?v=VKvvZi7F3oc

Ewa Demarczyk (16.01.1941 – 14.08.2020)

Jedna z najbardziej charyzmatycznych wokalistek polskiej sceny muzycznej. „Czarny anioł” polskiej piosenki. Karierę rozpoczęła w krakowskiej „Piwnicy Pod Baranami”. Nawiązała współpracę z Zygmuntem Koniecznym. Wykonywała utwory z gatunku poezji śpiewanej do tekstów takich autorów, jak Wiesław Dymny, Julian Tuwim, Miron Białoszewski czy Maria Pawlikowska-Jasnorzewska. W 2000 roku podjęła decyzję o wycofaniu się życia publicznego.

https://www.youtube.com/watch?v=lsr9w0XEyJM

Piotr Szczepanik (14.02.1942 – 20.08.2020)

Piosenkarz, gitarzysta i aktor. Publiczność pokochała go za takie utwory jak „Kochać”, „Goniąc kormorany” czy „Żółte kalendarze”. Koncertował nie tylko w Polsce, ale też za granicą, m.in. w Australii i Kanadzie. Występował również w filmach. Zagrał w adaptacji „Chama”, jak i w filmach „Kto nigdy nie żył” czy „Mój rower”.

https://www.youtube.com/watch?v=mREy5gQhseE

Gienek Loska (08.01.1975 – 09.09.2020)

Wokalista i kompozytor. Znany z występów w programach Mam Talent czy X Factor, którego został zwycięzcą. Lider zespołu Gienek Loska Band. Pomimo wygranej w programie i nagraniu trzech płyt nadal dawał koncerty uliczne. W finale X Factor w duecie z Maciejem Maleńczukiem wykonał utwór „You Can’t Judge Book”, który to był doskonałym tłem do całej postaci Gienka, skromnego i szczerego muzyka ulicznego z ogromnym talentem. W 2018 roku doznał wylewu krwi do mózgu, po którym pozostał w śpiączce. Odszedł w wieku 45 lat.

https://www.youtube.com/watch?v=PHO2pKtZ9-g

Wojciech Pszoniak (02.05.1942 – 19.10.2020)

Aktor teatralny, filmowy i reżyser teatralny. Twórca niezapomnianych kreacji aktorskich w takich filmach jak „Wesele”, „Korczak”, czy „Ziemia obiecana”, w której zagrał Moryca Welta. Występował na scenach Teatru Narodowego i Powszechnego w Warszawie, jak i w Teatrze Starym w Krakowie, ale również za granicą w Londynie czy Francji. Odszedł po walce z chorobą nowotworową. 

Dariusz Gnatowski (24.05.1961 – 20.10.2020)

Aktor filmowy, teatralny i dubbingowy. Przez całą swoją karierę był związany z krakowskim Teatrem STU, gdzie zadebiutował w dramacie „Wariat i zakonnica” Witkiewicza. Popularność i sympatię widzów przyniosła mu rola Arnolda Boczka w sitcomie „Świat według Kiepskich”. Zmarł w wyniku zatrzymania akcji serca i ostrej niewydolności oddechowej. Miał 59 lat. 

Swoją pamięcią otaczamy zasłużonych nauce, którzy zmarli w ostatnim roku.

Franciszek Ziejka (zm. 19.07.2020) – w latach 1999-2005 rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, historyk literatury, profesor nauk humanistycznych. Odszedł w wieku 79 lat.

Maria Janion (zm. 23.08.2020) – znawczyni polskiego i europejskiego romantyzmu, historyczka literatury, krytyczka literacka i nauczycielka akademicka. Miała 93 lata. 

Wspominamy również zmarłych w tym roku dziennikarzy.

Wiktor Bater (zm. 07.04.2020) – dziennikarz i korespondent w Rosji. Był związany ze stacją TVN i Informacyjną Agencją Radiową. Za relację z 10 kwietnia 2010 r. nagrodzony Grand Press w kategorii News. Przez wiele lat współpracował z Radiem Zet.

Ewa Żarska (zm. 16.04.2020) – reportażystka i dziennikarka śledcza. Pracowała dla Telewizji Polsat i TVN. W 2017 roku została laureatką w konkursie „Mediatory” za reportaż Mała prosiła, by jej nie zabijać. 

Po długoletniej walce z chorobą nowotworową odeszły dwie dziennikarki. Maja Borkowska, która przez ponad 20 lat pracowała w Programie Trzecim Polskiego Radia jako wydawca serwisów informacyjnych oraz reporterka i Anna Luboń związana przez wiele lat z „Elle”, gdzie była szefową działu kultura. Znana ze świetnych wywiadów z polskimi gwiazdami.

Pamiętamy o zagranicznych gwiazdach muzyki i sceny filmowej, które odeszły w 2020 r.

Kirk Douglas (zm. 05.02.2020) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Znany z ról w takich filmach jak „Champion”, „Pasja życia” czy „Spartakus”. Odszedł w wieku 104 lat.

Ennio Morricone (zm. 06.07.2020) – włoski dyrygent i kompozytor. Jego muzyka była wykorzystana w ponad 500 filmach. Laureat wielu prestiżowych nagród, m.in. dwóch Oscarów i czterech Złotych Globów.

Eddie Van Halen (zm. 06.10.2020) – amerykański wirtuoz gitary. Założyciel zespołu Van Halen. Odszedł po długiej walce z rakiem. Autor takich hitów jak „Jump” czy „Panama”.

Sean Connery (zm. 31.10.2020) – brytyjski aktor, producent filmowy i reżyser. W postać Jamesa Bonda wcielił się siedem razy. Laureat najważniejszych nagród filmowych.

Tekst: Nela Nocoń