Recenzja „Wymyślonego miasta Lwów” Ziemowita Szczerka

Lwów to miasto, które Polakom kojarzy się, bądź do niedawna kojarzyło, dość jednoznacznie – jako swoisty symbol polskości na ukraińskich ziemiach. Wokół Orląt Lwowskich wytworzyła się już legenda, a „polskość” tzw. kresów wschodnich wciąż dość mocno zakorzeniona jest w narodowej świadomości. Ziemowit Szczerek w swojej książce zdaje się przełamywać to stereotypowe myślenie, pokazując wyjątkowość, wielokulturowość, odrębność Lwowa.

Wymyślone miasto Lwów to reportaż, który zabiera czytelnika na spacer. Nie jest to jednak wycieczka po najbardziej znanych obiektach, typowo turystyczna, ale głęboka, analityczna, skłaniająca do refleksji podróż. Szczerek prowadzi bocznymi uliczkami, wśród eleganckich kawiarni, obok młodych ludzi, pokazuje zróżnicowanie, wchodząc w sam środek miasta, dążąc do wnętrza poprzez odkrywanie kolejnych warstw, ściąganie kolejnych masek. Przedstawia perspektywę turysty, zestawiając ją ze spojrzeniem mieszkańca, tubylca, autochtona. Ujawnia nie tylko zróżnicowanie społeczne, ale także kulturowe. Lwów to bowiem miasto wielu narodowości, współistniejących razem, będących tam od wieków. Między budynkami prześwitują także przeszłe wizerunki Lwowa – jego historia, ta niełatwa, naznaczona bliznami, ale triumfująca. Autor próbuje dotrzeć do sedna, prawdziwego obrazu miasta i zdaje się dochodzić do wniosku, że, tak jak napisane w tytule, Lwów wymyśla się wciąż na nowo. Nie istnieje jeden spójny wizerunek, dla każdego Lwów jest trochę czym innym. Wydaje się, że to bardziej mozaika, kolaż różnych, nakładających się na siebie wizji miasta. Szczerek z reporterską zaciętością i wnikliwością zbiera je wszystkie i splata w jedną książkę.

Wymyślone miasto Lwów bez wątpienia jest rzetelnie napisanym reportażem, zmuszającym do wyjścia z utartych schematów myślenia, poznania nowej perspektywy i przedefiniowania Lwowa. Czy warto przeczytać? Na to pytanie każdy czytelnik sam musi znaleźć odpowiedź.

Michalina Bujak