Portret kobiety prehistorycznej na nowo, czyli recenzja książki „Lady Sapiens”

Nasza fascynacja przeszłością często skupia się na spektakularnych bitwach, ważnych wydarzeniach i osiągnięciach znanych postaci historycznych. Jednak czy jesteśmy świadomi wpływu kobiet na kształtowanie społeczeństw w odległych czasach? Czy popularne przedstawienia historyczne, które skoncentrowane są głównie na męskim obrazie życia prehistorycznego, oddają rzeczywistość w sposób wierny? Autorzy książki „Lady Sapiens. Prawdziwa prehistoria kobiet” jednoznacznie twierdzą, że odpowiedź na to pytanie brzmi nie.

Thomas Cirotteau, Jennifer Kerner i Eric Pincas podjęli się ambitnego wyzwania odkrycia i przedstawienia nieznanych dotąd faktów na temat życia kobiet w czasach paleolitu. Wiedząc, że popularne opowieści z XIX i pierwszej połowy XX wieku często ukazywały jedynie męski punkt widzenia, postanawiają przyjrzeć się bliżej roli kobiety w rozwoju naszej cywilizacji. Poprzez dogłębną analizę danych archeologicznych, badań paleogenetycznych, paleoantropologicznych i etnologicznych, autorzy dążą do obalenia powszechnie rozpowszechnionych stereotypów i dotarcia do prawdy na temat tego, jakie były zajęcia kobiet w prehistorii.

Autorzy przedstawiają nam różnorodne funkcje, jakie pełniły kobiety w okresie paleolitu. Przede wszystkim udowadniają, że kluczową rolą prehistorycznej kobiety było zbieractwo, stanowiące główne źródło zdobywania pożywienia. Dodatkowo, Lady Sapiens pełniła funkcję strażniczki wiedzy i tradycji, przekazując umiejętności i wartości przyszłym pokoleniom. W niektórych społecznościach prehistoryczne kobiety angażowały się także w łowiectwo, sztukę, krawiectwo czy zielarstwo. Ta ostatnia funkcja wzbudza hipotezę, że to właśnie kobieta odegrała kluczową rolę w rozwoju rolnictwa i rewolucji agrarnej.

Niestety, ta cecha książki może zawieść niektórych czytelników. Autorzy nie podają jednoznacznych odpowiedzi na wszystkie pytania, co może być niezadowalające dla tych, którzy oczekują więcej faktów niż spekulacji. Początkowo to również mnie niepokoiło, ale pamiętając o trudnościach badania prehistorii i częstym opieraniu się na hipotezach, zaczęłam bardziej przychylnie patrzeć na tę książkę. Stopniowo zaczęłam doceniać starania autorów, którzy, przedstawiając nam tak różne perspektywy, skłaniają nas do refleksji nad życiem naszych przodków.

Mimo że „Lady Sapiens” nie daje ostatecznych odpowiedzi, naprawdę ją polecam. Daje możliwość zastanowienia się, jak mogło wyglądać życie w czasach prehistorycznych. Szczególnie czytelnikom ceniącym spekulacje i świadomym trudności w ustalaniu faktów dotyczących prehistorii ta książka z pewnością przypadnie do gustu. Jest napisana prostym i przystępnym językiem, co sprawia, że nie tylko czyta się ją szybko i płynnie, ale może być również idealnym wyborem na krótką przerwę od codziennych obowiązków. Moim zdaniem otwiera również perspektywy na przyszłość. Sam fakt, że zaczynamy podważać utrwalone i pełne stereotypów twierdzenia na temat prehistorii, jest obiecujący. „Lady Sapiens” stanowi istotny krok w kierunku bardziej rzetelnego zrozumienia roli kobiet w przeszłości i inspiruje do kontynuowania badań.

Natalia Biernat