Co dobrego na święta

Stany Zjednoczone są krajem zamieszkiwanym przez imigrantów z całego świata, którzy wyróżniają się swoją odrębną kulturą, religią i tradycjami. Unikalność Ameryki polega właśnie na przenikaniu się różnorodnych wzorów kulturowych, do których zaliczają się również sposoby obchodzenia świąt Bożego Narodzenia. Jako że już niedługo zasiądziemy przy wigilijnym stole pomyślałam, że warto byłoby przyglądnąć się tradycyjnym potrawom świątecznym, które królują w amerykańskich domach podczas tego okresu. Mimo, że w tym roku święta spędzimy dość nietypowo, w nieco ograniczonym składzie, może uda nam się jakoś urozmaicić ten czas, testując nowe potrawy czy pomysły zza oceanu. Co więc dobrego Amerykanie jedzą na święta?

Amerykańskie tradycje bożonarodzeniowe wywodzą się głównie z państw europejskich, z których przybywali pierwsi osadnicy, a później imigranci. Największy wpływ miały tutaj z pewnością zwyczaje brytyjskie, które widoczne są w świątecznych potrawach Amerykanów. W całym kraju popularny jest pieczony indyk i szynka z sosem żurawinowym lub ananasem. Co ciekawe, pieczona szynka wywodzi się z jeszcze starszej tradycji niż kojarzony z Ameryką indyk, ponieważ była ona spożywana przez niższe warstwy społeczne już w średniowiecznej Anglii! Indyk natomiast był potrawą świąteczną zarezerwowaną dla bogatszych Anglików i jedzoną od około XVI wieku. 

Zależnie od regionu do mięsa serwuje się różne dodatki, z których najpopularniejsze są pieczone warzywa, puree ziemniaczane (często zapiekane), zrobione z chleba nadzienie indyka (stuffing) i sos pieczeniowy (gravy). Nietrudno zauważyć, że potrawy świąteczne są dość podobne do tych serwowanych w czasie najbardziej amerykańskiego święta – Thanksgiving. Oprócz dań głównych obowiązkowe są oczywiście słodkości – samodzielnie upieczone ciastka korzenne, pierniki czy popularne, meksykańskie kruche ciastka – bizcochitos. Świątecznym deserem jest także tzw. fruitcake czyli keks, który dawniej wysyłano znajomym lub dawano w prezencie. Obecnie jednak, ze względu na niskie walory smakowe kupowanych w supermarketach keksów traktowane jest ono bardziej jako świąteczny żart. W miejscowości Manitou Springs, w stanie Kolorado, urządzane są nawet coroczne zawody w rzucaniu tym ciastem! A entuzjastów tego wydarzenia nie brakuje…

https://www.youtube.com/watch?v=o332zt5P0ic

Rodziny imigrantów zwykle celebrują swoje pochodzenie, przyrządzając tradycyjne potrawy jedzone przez swoich przodków. Z powodu dużej ilości ludności napływającej z krajów Ameryki Łacińskiej, coraz bardziej popularne są właśnie latynoamerykańskie zwyczaje świąteczne. Przygotowuje się takie dania jak np. lechón – czyli prosiak, pieczony w całości na rożnie, tamales – nadziewane ciasto z mąki kukurydzianej gotowane na parze w liściu z kolby kukurydzy, pochodzące z kuchni meksykańskiej oraz tambleque – kokosowy budyń z dodatkiem cynamonu, bardzo powszechny w Portoryko. Ciekawym daniem jest również jambalaya – potrawa kreolska, którą przygotowuje się w okolicach Luizjany. Stan ten zamieszkuje dużo osób pochodzenia francuskiego, w tym Cajuns, dla których jest to tradycyjna potrawa. Jambalaya jest podobna do hiszpańskiej paelli – składa się z warzyw, mięsa, owoców morza (często kraba lub krewetek) i ryżu. Wśród lubianych, bożonarodzeniowych przysmaków widać także wpływy włoskie – przyrządzana jest np. sałatka z siedmiu ryb czy słodki chleb – pannetone. 

Mimo różnorodności potraw i sposobów celebrowania świąt, ich sens jest tak naprawdę jednakowy dla nas wszystkich. Niezależnie od tego, czy obchodzimy je po polsku czy po amerykańsku, największą radość daje nam poczucie bliskości i zrozumienia. Niezależne od naszego pochodzenia, chcemy przeżywać ten czas w gronie najbliższych, z poczuciem, że wszystko ułoży się po naszej myśli. Właśnie takich, spokojnych, dodających otuchy świąt życzę wszystkim czytelnikom. A, i oby nikt nie wysłał wam keksu w prezencie!

Agata Drabek 

U.S. Embassy in Switzerland and Lichtenstein website, Americans Celebrate Christmas with Many Traditions https://ch.usembassy.gov/holiday-calendar/americans-celebrate-christmas-many-traditions/

Wikipedia, Christmas Dinner, 2020.  https://en.wikipedia.org/wiki/Christmas_dinner