Alleluja i do przodu, czyli najciekawsze filmy na Wielkanoc

Zbliżające się wielkimi krokami święta Wielkiej Nocy będą w tym roku wyjątkowe oraz inne. Ze względu na panującą epidemię koronawirusa rodziny nie będą mogły zebrać się w większym gronie i wspólnie uczcić zmartwychwstanie Jezusa. Przez nieobecność bliskich można obejrzeć film, który w jakimś stopniu pozwoliłby wypełnić tę pustkę. Do takich produkcji można zaliczyć dzieła opowiadające o powyżej wspomnianym wydarzeniu, które choćby minimalnie dają nadzieję na to, iż kiedyś będzie lepiej. I że nawet w najgorszych czasach da się znaleźć światełko w tunelu.

Wybrane poniżej tytuły będą raczej niekonwencjonalne, głównie ze względu kontrowersje, z jakimi się spotkały albo humorystyczny sposób przedstawiania znanej wielu ludziom historii. Wszystkie produkcje zostały zrealizowane przed 2000 rokiem, ponieważ dawniej była taka tendencja w tworzeniu wizerunków Jezusa, które ukazywały go bardziej jako człowieka niż świętego. I zawsze wychodziło to filmowi na dobre, ponieważ dzięki temu widzowie mogli bardziej utożsamić się z bohaterem i lepiej zrozumieć jego postępowanie.

Autorka tekstu ma pełną świadomość tego, że religia jest dość delikatnym tematem, o którym trzeba mówić z odpowiednią dozą szacunku. Wybrane filmy mają pokazać, iż jeżeli odpowiedni twórcy w odpowiedni sposób podejdą do życia Chrystusa, mogą zrealizować wybitne dzieło, które będzie pamiętane na długie lata. 

Ewangelia według świętego Mateusza (1964), reż. Pier Paolo Pasolini

Najstarsze i jednocześnie jedyne nieanglojęzyczne dzieło na tej liście. Zarazem jest to najwierniejsza adaptacja tytułowej ewangelii, zrealizowana przez jednego z najbardziej kontrowersyjnych reżyserów na całym świecie. Już przed premierą film został uznany za potencjalnie kontrowersyjny, ze względu na komunistyczne poglądy twórcy. Katolicka część widowni stwierdziła, że taka osoba nie ma prawa ekranizować jednej z najważniejszych ksiąg dla tej grupy. Tymczasem nie ma w tym filmie nic, co by sprawiało, iż Jezus byłby ukazany jako heretyk w złym świetle. 

Jest to najbardziej świeckie zaprezentowanie postaci Zbawiciela. Przykład tej włoskiej produkcji pokazuje, iż „renoma” reżysera silnie rezonuje na odbiór filmu, nawet na długo przed jego wejściem do kin.

Jesus Christ Superstar (1973), reż. Norman Jewison

Ten musical, opowiadający o ostatnich dniach Jezusa Chrystusa z punktu widzenia jego zwolenników, został oparty o rock operę Andrew Lloyda Webbera i Tima Rice’a. Tuż po premierze produkcja okazała się kontrowersyjna i została przyjęta z mieszanymi odczuciami. Spora część katolików stwierdziła, że jest ona obrazoburcza i godzi w podstawowe wartości chrześcijańskie. Prawdopodobnie dlatego, że Judasz jest czarnoskóry, Jezusa i Marię Magdalenę mogło łączyć więcej, niż się może to wydawać, a wszystkie kwestie są śpiewane.

Jest to świeże podejście do tematu, który pojawiał się w historii kina już od samego początku. Świetny dobór aktorów (Carl Anderson jako Iskariota dał rolę życia) w połączeniu z rockowymi piosenkami dało idealne połączenie. Dzięki powyższym elementom Jesus Christ Superstar już na stałe weszło do panteonu najważniejszych przedstawień ludzkiej twarzy tytułowego bohatera, który chce się wyrzec swojego dziedzictwa.

Żywot Briana (1979), reż. Terry Jones

Film o tytułowym Brianie, który urodził się w ten sam dzień, co Chrystus i przez to całe życie jest brany za Zbawiciela. Jest to przyczynkiem do bardzo wielu zabawnych sytuacji, które pokazują, iż człowiek postawiony w złym miejscu o złym czasie może nieświadomie poruszyć dużą grupę osób. Tak naprawdę nie trzeba mieć nadprzyrodzonych zdolności, aby mieć możliwość do uświadomienia społeczeństwu, iż mogą zdziałać wiele, by choć trochę zmienić swoją sytuację życiową.

Komediowa produkcja amerykańska stała się kontrowersyjna prawdopodobnie przez pokazanie zwykłego człowieka, który nie robiąc zbyt wiele może nauczać społeczeństwo. Pokazanie absurdów, jakimi rządzi się żywot proroka w niewyedukowanym świecie, gdzie ludzie mogą uwierzyć we wszystko, sprawiło, że katolicy uznali to dzieło za obrazoburcze.

Piosenka Always look on the bright side of life uświadamia publice, że choćby nie wiadomo, jak źle by było, warto zwrócić uwagę na pozytywne aspekty życia, które ułatwiają codzienną egzystencję. Stała się ona kwintesencją tego, iż czasem nie warto starać się o to, by zostać zapamiętanym. Wszyscy jesteśmy ludźmi, którzy czasem zostają zapamiętani nie tak, jakby tego chcieli.

Ostatnie kuszenie Chrystusa (1988), reż. Martin Scorsese

Bodajże najbardziej kontrowersyjne dzieło (w niektórych państwach zakazane) mistrza kina gangsterskiego, oparte o powieść Nikosa Kazantzakisa. Jest to pewien wycinek z życiorysu Chrystusa, który zostaje postawiony przed wyborem: umrzeć na krzyżu i stać się symbolem chrześcijaństwa albo żyć jak normalny człowiek. Pewna część amerykańskiej produkcji pokazuje co by było, gdyby Jezus chciał ułożyć sobie życie z Marią Magdaleną. Prawdopodobnie to okazało się największą kontrowersją, która stała się solą w oku chrześcijan. 

Inną zaprezentowaną kwestią, która została poruszona w filmie, jest prezentacja głównych postaci filmu. Jezus jest bardzo ludzki w swoich czynach. Jak dokonuje cudów, to są one przerażające i sprawiają, iż ludzie się od niego odwracają. Z kolei Maria Magdalena została zaprezentowana jako prostytutka nie cofająca się przed niczym, aby dojść do zamierzonych celów.

Powyżej zaprezentowane produkcje pokazują, iż da się zrealizować film, który wnosi coś nowego do tematyki życia Jezusa. Niestety, nie zawsze świeżość i nowe podejście do tematu dają pozytywne efekty, a ci bardziej ortodoksyjni katolicy mogą odrzucić inne wersje znanej historii. Dana produkcja może zostać zakazana tylko dlatego, iż zaprezentowana opowieść nie zgadza się z dotychczas obowiązującą historią. Zdroworozsądkowo myślący widz będzie w stanie podejść do takich filmów z odpowiednio otwartą głową i docenić nowy wkład i poświęcenie twórców w wytworzenie nowego tekstu kultury. 

Tekst: Iwona Dominiec