„Śmierć na polu kukurydzy” i nie tylko…

Moja przyjaciółka-współlokatorka jest zapaloną podróżniczką. W ostatnich, przedpandemicznych latach zwiedziła wiele miejsc na całym świecie (niektóre razem ze mną!), a w przyszłym roku czekają ją już kolejne, nieoczywiste wyprawy, tym razem w rejony Azji Południowo-Wschodniej. Szukając dla niej odpowiedniego prezentu urodzinowego, natrafiłam na niedawno wydaną antologię, która zainteresowała mnie zarówno swoją estetyką jak i obiecywaną treścią. Kupiłam tę książkę, i muszę przyznać, że nie mogłam się powstrzymać przed zajrzeniem do środka. Nie obcując wcześniej z literaturą azjatycką, byłam bardzo ciekawa, co ta pozycja w sobie kryje.

Książka, o której mowa, to wydania w 2020 roku antologia współczesnych opowiadań tajwańskich „Na drugim brzegu”. Po zwięzłym, acz ciekawym wstępie, zawierającym najważniejsze informacje na temat historii „pięknej wyspy” i literatury tajwańskiej, otwiera się przed nami zbiór opowiadań najznamienitszych pisarzy i pisarek tajwańskich z drugiej połowy XX wieku, wraz z notatkami na temat samych autorów tych tekstów. Tematyka opowiadań jest zróżnicowana – dotyczą one zarówno zmieniających się relacji rodzinnych, doświadczeń emigracyjnych, jak i pozycji kobiet w społeczeństwie, a to wszystko w świetle burzliwej historii tej wyspy. Zawierają one uniwersalne prawdy, a jednocześnie w znakomity sposób przybliżają specyfikę tego regionu. Z całego zbioru szczególnie spodobały mi się dwa opowiadania, które pozwolę sobie nieco bardziej przybliżyć.

Pierwsze z nich, zatytułowane „Śmierć na polu kukurydzy”, zostało napisane przez pisarkę Ping Lu w 1983 roku. Jego główny bohater jest dziennikarzem korespondencyjnym z Tajwanu, pracującym w Waszyngtonie, który zaczyna interesować się sprawą tajemniczej śmierci niejakiego Chen Xishana – imigranta z Tajwanu, którego ciało odnaleziono na polu kukurydzy niedaleko jego domu. Zainteresowany tą sprawą dziennikarz spotka się z rodziną oraz przyjaciółmi zmarłego, którzy wspominają, jakim ten był człowiekiem. Myśląc o życiu i motywach śmierci Chen Xishana, główny bohater poddaje jednocześnie przemyśleniom swoje obecne i dawne życie, to jakimi ideałami się kiedyś kierował, i jak ustąpiły one miejsca iluzorycznemu szczęściu.

W opowiadaniu podobał mi się proces, w jakim główny bohater mający z pozoru stabilne, poukładane życie, na nowo odkrywa swoje powołanie, sens swojej pracy i wartości, które towarzyszyły mu na początku dziennikarskiej drogi. Podoba mi się to, że postanawia zmienić swoje życie i wrócić do tego, co dawało mu satysfakcję. Jeśli chodzi o przedstawienie Ameryki, to jest ona ukazana jako przybrana ojczyzna, która jest tylko marnym zamiennikiem tej prawdziwej i mimo obietnic zawartych w American Dream nie daje poczucia szczęścia, a jedynie pogłębia tęsknotę za dawnym życiem.

Kolejnym znakomitym opowiadaniem zawartym w antologii był „List, którego nie wysłałam” autorstwa Li Ang. Jest ono napisane właśnie w formie listu, w którym studentka rozlicza się ze swoją platoniczną miłością do wykładowcy. Opisuje ona swoją młodzieńczą naiwność w stosunku do pojmowania miłości, swoją obsesję na punkcie tego mężczyzny i ostatecznie konfrontację po latach, która, sprawiła, że uczucia wygasły. Świetnie przedstawia to jej drogę, którą przeszła poszukując siebie, dojrzewając emocjonalnie oraz intelektualnie. Opowiadanie to zawiera wiele wątków, nad którymi warto się głębiej zastanowić – dotyczą one sposobu pojmowania miłości, pojmowania kobiecości i męskości, roli rodziny i tradycyjnych ról społecznych przypisanych do płci. Wydaje mi się ono szczególnie aktualne teraz, kiedy to właśnie te role się zmieniają, a kobiety stają się bardziej świadome swoich potrzeb i pragnień.

Obcowanie z literaturą tajwańską okazało się być dla mnie bardzo ciekawym i z pewnością pozytywnym doświadczeniem. Szczerze mówiąc, większość opowiadań w tym zbiorze zapadła mi w pamięć i prowokowała mnie do dalszych poszukiwań i rozmyślań na temat przedstawionych w nich sytuacji. Teraz, po przeczytaniu i podzieleniu się moimi przemyśleniami mogę ze spokojną głową podać tę książkę dalej, bo przed rzeczywistą podróżą moją przyjaciółkę z pewnością zainteresuje podróż literacka, do której zachęcam także i Was, naprawdę warto!

Agata Drabek

Kasarełło L. (red.), Brzozowska E. (red.), Libich M. (red.), Na drugim brzegu. Antologia współczesnych opowiadań tajwańskich, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2020.

Yang Tsui, Death in a Cornfield by Ping Lu, Taiwan Culture Portal, 27.10.2015. https://toolkit.culture.tw/en/literatureinfo_79_317.html