Matejko z 1772 sprzedany za 7 mln

W Warszawskim domu aukcyjnym Polswiss Art. padł nowy rekord. Portret prof. dr. Karola Gilewskiego autorstwa Jana Matejki z 1772 roku został najdroższym dziełem sztuki sprzedanym podczas licytacji w historii polskiego rynku kolekcjonerskiego. Aukcja zakończyła się wynikiem 2 mln złotych. Dzieło zakupił prywatny kolekcjoner za cenę 5,9 mln złotych oraz opłatę aukcyjną (18% od licytowanej kwoty). Razem – blisko 7 mln złotych. Aukcja odbyła się bez udziału publiczności, a także licytowano inne obrazy, m.in. Wyspiańskiego, Strzemieńskiego, Fangora, czy Malczewskiego.

Karol Gilewski 1831-1871 był szanowanym lekarzem, zwolennikiem wielu nowatorskich zabiegów, które pozwalały uratować ludzkie życie. Jako pierwszy w Polsce i trzeci w Europie przeprowadził zabieg laryngotomii. W 1865 zaczął kierować krakowską klinka chorób wenerycznych, a w 1870 został dziekanem Wydziału Lekarskiego i dyrektorem zakładów klinicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zmarł w wieku 39 lat, zarażając się od pacjenta durem plamistym.

Prywatnie był przyjacielem Jana Matejki i nie raz sam go leczył. Jego portret został wykonany na specjalne zamówienie wdowy po słynnym doktorze. Artysta przedstawił przyjaciela w ujęciu ¾, co pozwoliło na pokazanie postaci niemal w całości. Gilewski ubrany jest w czarny frak, na szyi dostrzegamy łańcuch dziekański Uniwersytetu Jagiellońskiego, tło to wnętrze biblioteki, a na bordowym suknie widzimy atrybuty lekarskie: stetoskop i otwartą księgę medyczną. Portret więc jest hołdem życia i pracy portretowanego.

Jednak obraz zaginął niemal na 100 lat. Zniknął po Wystawie Polskiej sztuki w Wiedniu w 1915 roku, a został odnaleziony w 2015 roku w domu aukcyjnym Dortheum w Wiedniu, a rok później ponownie sprowadzono go do Polski.

Tekst: Iwona Łaciak