Dom dzieci niczyich – recenzja „Tu jest teraz twój dom. Adopcja w Polsce”

Reportaż jest niedocenianym gatunkiem, a w wielu środowiskach adopcja do dziś stanowi temat tabu. Z takiego połączenia nie mogło wyjść nic innego, jak świetna pozycja, którą każdy powinien przeczytać, by mieć jakiekolwiek pojęcie o obecnym stanie rzeczy w Polsce. Nie znajdziemy tu ani grama fikcji literackiej, do której z reguły jest się przyzwyczajonym, poza zmienionymi imionami bohaterów i niektórymi faktami z ich życia w celu zachowania prywatności i anonimowości. Życie po raz kolejny napisało tu własne, często brutalne, a jakże prawdziwe scenariusze.

Autorka książki, Marta Wroniszewska, jest absolwentką pedagogiki specjalnej, dziennikarstwa i Polskiej Szkoły Reportażu. Temat adopcji nie jest jej obcy – wraz z mężem i trójką dzieci tworzy rodzinę zaprzyjaźnioną dla dziewczynki z domu dziecka.

Zbiór reportaży „Tu jest teraz twój dom. Adopcja w Polsce” ukazał się stosunkowo niedawno dzięki niezawodnemu Wydawnictwu Czarnemu. Swoją premierę miał 12 maja br. Na początku czytamy parę znamiennych słów wprowadzenia od autorki: „Starałam się ująć temat możliwie jak najszerzej, od strony tych, którzy adoptowali, i tych, którzy zostali adoptowani, tych, którzy prowadzili rodzinny dom dziecka, i tych, którzy byli rodzinnym pogotowiem opiekuńczym.” Mamy tu więc przedstawienie trudnej materii z wielu perspektyw, obranych w ramach poszukiwania odpowiedzi na nurtujące pytania.

Jak wygląda adopcja w Polsce? Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć, a już od pierwszych stron książki można odnieść wrażenie, że jest tu jeszcze dużo do zrobienia. Chociażby nadal istnieje wiele nieuregulowanych kwestii prawnych; brakuje wystarczającego wsparcia dla rodziców adopcyjnych od państwa, ośrodki w praktyce nie potrafią przystosować do życia swoich wychowanków, a jedną z głównych przyczyn tego, że nieletni trafiają do domów dziecka nie jest wcale sieroctwo zupełne, a społeczne. Do tego dochodzą oczywiście wszelkiego rodzaju używki, których zgubny skutek widzimy właśnie w opisywanych historiach. Niektórym może wydawać się, że adoptowanie dziecka nie jest takie trudne, lecz jest to błąd – żmudna, długa procedura, rozprawy w sądach, a potem wieloletni trud nie zawsze udanego wychowania dziecka po przejściach. Bez owijania w bawełnę bohaterzy reportażu Marty Wroniszewskiej przedstawiają nam swoją rzeczywistość. Są w niej też piękne momenty, takie jak radość z uzyskania upragnionych potomków, pierwsze usłyszenie „mamo” czy „tato” czy dalsze ich sukcesy w życiu – założenie własnej rodziny i uwrażliwienie na potrzeby innych ludzi. Wszystko ma swoje dobre i złe strony.

Czy polecam publikację studentom, słuchaczom radia UJOT FM? Jak najbardziej, ponieważ uważam, że to właśnie czas studiów jest doskonałym momentem do tego, żeby wyrabiać sobie własne opinie na różne tematy. „Tu jest teraz twój dom. Adopcja w Polsce” jest zdecydowanie warta lektury i dogłębnej analizy. Mnie osobiście pokazała, na co zwracać szczególną uwagę, potrafię dostrzec pewne powtarzające się mechanizmy i dzięki temu jestem bardziej niż przed przeczytaniem świadoma wyzwania, jakim jest adopcja. Czy chciałabym mimo wszystko adoptować w przyszłości dziecko? Zdecydowanie tak. 

Olga Sochaczewska